Ta vác giỏ xách tay đầy bột bình tinh Bình Định, leo lên chuyến xe lửa cuối cùng về lại Nha Trang. Đường phố thân quen đến nỗi thấy ngỡ ngàng, khuya khắc quá, không xe về Diên Khánh.
Ta lên ga không một kẻ đón đưa. Xuống xe lửa cũng không người đưa đón. Đường phố khuya nên chẳng nghe móng ngựa, cày xuống nhựa đường kêu ”lóc cóc” cho vui. Ngọn đèn đường nhẫn nại đứng âm u, soi không rõ chiếc bóng ta lặng lẽ, đang bơ vơ, lặng thầm bước nhỏ trên đường!
Một chiếc xe đạp từ góc nào vội vã, thắng gấp bên lề suýt chút nữa… va ta. À thì ra là một chàng trai, không đến nỗi ”mày râu nhẵn nhụi”. Người hỏi ta đi đâu, về đâu mà thân gái dầu dầu đêm khuya khắc? Chắc chiếc áo học trò vương hơi bụi, đã cho anh một tiếng trả lời. Ta mỉm cười khi anh chẳng mời lơi : ”Về cơ quan anh, anh đưa về không muộn. Đường Diên Khánh dài hơn mười cây số. Chân mỏi cũng đành nhưng lỡ gặp ma cô?”. Ta ừ đại, chẳng sợ gì bước dại vì ta tin lòng tốt ở con người. Ly nước nóng từ tay anh, ta… tọng, chả sợ gì thuốc ngủ bỏ bên trong!!!?
Ba giờ sáng, anh… đèo ta trên xe đạp, chở ta về cho kịp đón ngày mai. Gió thổi vi vu. Gió bạn với đường dài. Mát mẻ quá mà ta đâu dám ngủ, chỉ gật gù…qua hết đoạn Vĩnh Trung. Ta chợt… khùng nhớ ”Người ngựa, ngựa người” của một nhà văn Nguyễn Công Hoan có phải? Chiếc xe bon bon nhảy trên khúc ổ gà, bò chậm chạp ù ì ba cái dốc! Ngang ngôi chùa, ta khấn thầm: ”Mô Phật! Không gặp kẻ anh hùng này, con… hộc máu, lăn quay“. Tiếng xe Lam nổ phành phành đó đây cùng xe ngựa nghe bắt đầu ”lóc cóc”. Nghe đâu đó, gà gáy sáng ”ó o…” chùa Thiên Lộc, cổng ló ra, rẽ phải.
Ta hỏi anh: ”Mệt không ?”. Ngu. Chẳng lẽ, ai trả lời: ”Anh mệt bở hơi tai” ? Con đường dưới không qua cầu Sông Cạn cho ta chào Trần Quý Cáp năm xưa! Qua hết con đường Hợp tác xã Diên An, rẽ bên phải, ta về nhà ta đó. Hai bên đường âm u đầy cây cỏ. Rờn rợn da, cây Gáo đứng chình ình. Cái miễu nhỏ thờ ai, ta chẳng rõ, chỉ đồn rằng chỗ ấy có nhiều… ma. Hình như con ma là ma ả tiểu thư, thất tình mới mò ra cây… thắt cổ! Nghe chuyện xong, ai cũng nổi da gà – đường ta qua lại suốt một đời tuổi dại!?
Cái bụi tre bao nhiêu xe… va phải vì dưới lên, trên xuống chẳng… hú còi. Con chó ”hực”, rồi vẫy đuôi ”hí hí…”. Nó nhận ra ta – bạn cũ – ở xa về. Xe anh dừng ở trước đàng mương – nơi ta uống nước mấy lần vì… chó rượt!
Anh kịp nói anh tên Long, họ Nguyễn làm Bí thư chỗ đường sắt Nha Trang. Ta cám ơn với muôn nỗi vô vàn. Lời tạm biệt vẫn nụ cười… con nít.
Đường cái rụng, chao ơi đầy lá, toàn chôm chôm và một mớ lá dâu cho ta kịp nhớ ra là Nguyễn Bính đã viết ”Nhà tôi” – Vườn dâu, giàn đỗ ván, cấy cần:
Nhà tôi có một vười dâu
Có vườn đổ ván có ao cấy cần.
Hoa đổ ván, nở mùa xuân
Lứa dâu tháng tháng, lứa cần năm năm.
Ta chả biết cây nào là đổ ván đã hình dung… chè đậu ván, chao! Thèm! Dâu nhà ta khác xa dâu Nguyễn Bính, cây thật to, hoa nở thật ngọt ngào! Tháng năm, sáu là hoa dâu bắn đọt dài mấy gang như tóc tuổi dậy thì. Tháng bảy, tám, hoa dâu vào kết trái, mùi chua chua, ngọt ngọt, ối, lại thèm… Dâu rợp bóng cho lũ chim trú ngụ. Con Cú buồn tình, đêm thỉnh thỏang ”cú cu”. Ôi thương quá hàng chôm chôm xanh lá cho lời tự tình, ta gởi cả vào cây.
Ta vào sân xi măng vuông vức từng ô, thuở chị em ta hay nhảy lò cò… Nhà vắng lặng giữa giờ hơn bốn rưỡi. Ta chuồn ngõ sau thò tay rút cái kềm. Ta nâng cửa, đẩy vào nghe cái…”rột”. Nghe ngóng không sao, ta cài chốt lại bằng kềm. Bỏ giỏ xuống nhẹ nhàng như kẻ trộm, rón rén mò lên chỗ má đang nằm. Nghe tiếng thở dịu dàng, ta nhẹ hẫng, ghìm tiếng kêu: “Má, má, con về nè!’. Thôi đừng nhé! Khe khẽ cho má ngủ, ta lò dò tới chỗ mấy đứa em: “Thằng em kề, mày cũng lớn quá chừng!”. Ngủ mà ngáy, thằng này không số sướng. Con em gái cũng hơn mười ba tuổi (ngày xưa, em Nguyễn Bính đã mười lăm ). Nó ốm nhom, ăn gì không chống “nhớn” để lấy chồng không ”lỡ bước sang ngang”! Thằng em út đang ngủ cùng với má, nó vô tư, số sung sướng Nhâm Dần. Chật! Buồn ngủ nên ta quăng giày dép, thay bộ đồ không kịp tắm, lăn quay…
Sáng mở mắt, thấy ta, ai cũng… ‘uả?!”. Chó một bầy mừng quanh sủa ”quâu quâu…”. Pháo tạch đùng thi nhau lâu lâu nổ. Chỉ mấy ngày đón Tết nữa đó thôi! Nhìn quanh nhà đầy những chiếc nồi niêu, cả thùng gạo trút ra chờ bánh tét. Má hình như đã già hơn có phải, dáng gầy gầy khiêu khẳng ở đôi tay! Tóc sợi bạc lẫn giữa dòng đen nhánh. Sợi nhớ, sợi thương, nhổ tóc má, thương thầm… Cây mai nhà có đôi đang trụi lá là cây mai vàng, mai ”tứ quý” của ba. Nào bông trang, cây mãng cầu của má. Giếng nước thời bà nội cũng còn nguyên. Chao! Ngọt ngào, nước giếng uống trong veo, vị mát lạnh đi xa còn xao xuyến!
Chào tháng chạp, hôm nào thì đến tết
Em mặc áo xanh hay mặc áo thêu hồng?
(Nguyên Sa)
Ta đã thôi không còn ngồi mơ mộng. Áo xanh, vàng, hồng, tím… cũng bằng không! Tháng ngày đưa con nước lớn xuôi dòng, trôi cho hết bực buồn vào sông lặng! Ta khuấy bột má ăn. Ta ẵm bồng lũ cháu và thơ thẩn vườn cây tự tình khúc hôm nào…
Ta chạy tìm lũ bạn thuở mười ba, thăm hàng xóm tạ từ thời… ăn trộm! Phiên tình khúc đã thôi không thắc thỏm, qua chiếc cầu, da diết nhớ Tô Tô!
Pháo nổ đó, xuân đã sang, nổ pháo. Chao! Điếc đầu, điếc óc, điếc cả tai!
Mỗi năm qua đến gió cũng thở dài, khúc trăn trở bắt đầu thời con gái. Ta lo sợ cuối con đường còn lại, không còn ai sóng bước phút cuối cùng. Cũng như má, giao thừa nào cũng khóc, cuộc đời buồn như xác pháo tan hoang…
Một ngày nọ, ngôi nhà này vắng má
Con về tìm xuân mới với ai đây?
Diên Khánh, Xuân 1985
Ngọc Thiên Hoa
