Khi Th dựng xe đạp dưới cầu thang để leo một mạch lên căn phòng quen thuộc tầng hai của khu cán bộ thì chợt đụng đầu một cô gái từ cầu thang bước xuống. Th lúng túng đánh rơi một quả trứng gà. Quả trứng vỡ tan. Lòng đỏ, lòng trắng chảy nhão ra trên nền xi măng không được sạch cho lắm.
– Ô!
Cô bé nơi cầu than nhìn thấy, khẽ kêu lên. Th ngượng ngịu rồi cả hai nhìn nhau… cười hiền lành. Th nghĩ thầm: “Một cô bé dễ thương”, còn cô gái thì không nhận xét, chỉ hỏi:
– Chị ở trên lầu đấy à?
Cô gái chỉ lên trên. Th thật thà:
– Không, tôi chỉ tới thăm bạn thôi. Em học năm thứ mấy rồi?
– Dạ, năm thứ hai. Thôi chị lên trển đi!
Cả hai cùng cười. Họ chia tay từ buổi gặp bất đắc dĩ là vậy.
Th dừng lại ở căn phòng số hai bên tay phải, đi thẳng vào, không gõ cửa. Th có cái quyền ưu tiên ấy và cũng tự cho phép mình được đến bất cứ lúc nào cô rảnh. Bởi vì cái người chủ căn phòng chiều rộng 2 mét, chiều dài 7 mét này là người yêu của cô. Họ gặp nhau tại một trường cấp 3 mà cô đang dạy ở đó còn hắn dắt học trò đi thực tập. Cô săn sóc cho hắn bằng tất cả sự yêu thương, nhẫn nại của người đàn bà cũng là người đàn bà duy nhất cung cấp cho hắn những quả trứng gà, ít rau quả và đôi khi cá tươi. Th biết rằng hắn là một giảng viên đại học nhưng thuộc một trong những nhóm nghề có đồng lương ăn rau muống thay cá, thịt hoặc những món ăn xa xí khác. Hắn lại ở khu tập thể chỉ toàn “đực rựa” vừa đảm đương giặt giũ vừa tháo vát nấu nướng đi chợ như bất cứ phụ nữ nào khác. Hắn nhỏ hơn cô nhưng khi người ta yêu, thuởxưa đến giờ cốc cần tuổi tác, cô cũng vậy. Tối nay, hắn rạng rỡ như em bé được quà tết. Th rất vui khi nhìn thấy hắn như thế.
– Em vừa đánh rớt một quả trứng.
– Thế à!
– Anh chưa nấu cơm?
Th hỏi và hy vọng hắn sẽ trả lời “ừ, tại anh bận” nhưng cô… khó chịu khi nghe hắn nói:
– Anh phải giúp một cô sinh làm một đề tài khó.
– Năm thứ mấy?
– Dĩ nhiên là năm thứ hai. Em quên là anh đang hướng dẫn năm thứ hai.
Th hơi giật mình nhưng nhìn người chồng tương lai không có gì gọi là giấu diếm cô yên tâm. Hắn đãi gạo rồi đốt lò than nhưng lúng ta, lúng túng khói bay mù mịt mà than chẳng chịu đỏ… Tốt hơn hết là đun lò xô vậy. Tốn dầu đấy nhưng đã quá tối rồi. Họ lúi húi dọn cơm và ngồi xuống đất để ăn. Cũng cần gì cầu kỳ. Nồi cơm trắng nóng hổi vừa thổi vừa ăn mà. Tô canh rau muống với bột ngọt bốc khói. Chén nước mắm chanh đường thơm thơm. Cuối cùng là món trứng tráng.
– Tiếc nhỉ! Gía mà thêm một cái trứng em đánh vỡ vào là phải nhiều hơn không!
Hắn trêu. Th lườm hắn. Hắn bỗng nhiên như thấy hai khuôn mặt trước mắt. Một của Th đã trưởng thành, chững chạc. Một khuôn mặt với cái miệng hay phụng phịu, ngây thơ. Hắn bỗng sững người khi nhận thấy mình đã bắt đầu rung động khi nhìn thấy một cô bé như tách hẳn ra, cô đơn giữa đám bạn bè.
Đó là lần đầu tiên, hắn gặp cô bé trong tư cách là thầy. Hắn không dạy chính nhưng hắn có thể thay một đồng nghiệp nào đó nhờ hắn lên đứng lớp dùm một vài giờ. Hắn đang giảng bài. Hắn quá thừa biết các thầy trẻ trẻ luôn là mục tiêu ngắm nhìn của các cô học sinh. Hắn thì không thể hái hoa nhưng hắn cũng có thể ngắm, nhìn, chiêm ngưỡng. Hắn độc thân. Tuổi hắn không xa hơn đám học trò là bao mà thuở nào nay ai cấm thầy yêu trò, trò yêu thầy? Tuy nhiên, hắn cũng không ba lăng nhăng là bạ đâu, yêu đấy. Nhưng cái buổi nhớ đời ấy là buổi mà hắn đến lớp để giảng bài chớ không phải để nghĩ ba chuyện vớ vẩn. Hắn đang thao thao thì bất chợt hắn bắt gặp một tia nhìn lên! Tia nhìn ấy lẫn trong hàng mấy chục tia nhìn khác đang “chiếu tướng” hắn từ dãy bàn giữa đã làm hắn lúng túng. Nó như vừa chăm chú vừa sẵn sàng quật ngã kẻ đón nhận. Hắn đã…đầu hàng.
– Chuyện gì vậy?
– Ờ… không.
Hắn giật mình. Đôi mắt đẹp của hắn dừng lại ở Th. Hắn không yêu cô nhiều nhưng tình cảm quá ư tha thiết của cô đã làm hắn không thể không nghĩ tới. Hắn cũng là con người mà, cũng thực dụng như bao nhiêu người đàn ông có tần số suy nghĩ và tình cảm giống hắn. Còn Th, Th lờ mờ có cái gì đó còn giấu diếm trong đôi mắt quyến rũ dữ dội kia nhưng cử chỉ thân thiết của hắn dành cho cô vẫn không khác gì mấy. Cho nên, cô hơi yên tâm. Cô muốn đám cưới càng sớm càng tốt.
*
Tối nay là đêm cuối cùng của Q ở lại khu cán bộ trước khi hắn đi ra Bắc trong vai “nghiên cứu sinh”. Hắn muốn chia tay với một người… Tự dưng, hắn cảm thấy buồn. Tình yêu trong hắn cuồn cuộn khi nghĩ đến người ấy. Hắn cảm thấy mình có lỗi. Hắn nhớ một lần, hắn ngồi với cô trên bãi cỏ gần xưởng gỗ nhìn ra bên kia đường là biển đang vỗ sóng ầm ầm vào bờ. Trăng non đang như trộm nhìn họ bên kia đầu. Hắn kể về hắn về ước mơ của hắn. Cô bé chỉ khẽ cười. Trong một lúc không gìm được lòng mình lúc này chỉ có riêng cô, hắn bất chợt vụng về nắm tay cô. Bàn tay nóng hổi trong tay hắn như giật nảy, nửa lay động muốn rút, nửa như yên trong tay hắn. Cuối cùng nó rút ra một cách chậm chạp. Hắn nhận lại từ cô một cái nhìn trách móc. Thế là hắn xin lỗi. Lần này… Người ấy đã tới. Đó chính là cô bé mà hắn luôn luôn nghĩ đến, rồi đắn đo rồi so sánh.
– Mai anh đi rồi. Cố mà học, không thích môn gì thì cũng phải học, đừng có chọc giận mấy thầy và đừng có bướng lắm… em…
Cô bé vui buồn chẳng rõ.
– Được đi thì hai. Nhớ thư cho anh theo địa chỉ anh cho.
Họ im lặng nhìn nhau đến khi hắn bỗng gần như sụp xuống chân cô:
– Cho anh được… hôn em.
Cô nhìn trong mắt hắn. Giữa hắn và cô chỉ cách một gang tay. Hắn chỉ cần làm liều là hắn sẽ được một cái hôn như hắn mong đợi nhưng hắn không thể? Bởi vì hắn hiểu chuyện gì sẽ xảy ra sau đó và hắn sẽ mắc thêm một tội đã làm cho tình cảm của người con gái trước mặt hắn tổn thương. Khi cô bé lắc đầu thì hắn như dại đi. Cô xốc lại cổ áo cho hắn, cười, không nói một lời. Hắn bước lầm lũi qua đám cỏ non. Cô bé lặng lẽ nhìn theo bóng hắn dần khuất trong lùm cây khu cán bộ. Dù sao, cô cũng là người đưa tiễn một người!
*
Th đang muốn điên lên khi biết hắn đã có một cô gái khác. Th không cho phép bất kỳ đứa con gái nào lần đến với người chồng sắp cưới của cô. Cô giận Q bạc tình khi ngồi kề cận bên mình lại nghĩ về người khác. Còn cái đám sinh viên gái chết đâm kia! Mới mở mắt đã biết quyến rũ cánh đàn ông. Cho chúng mày chết. Chúng mày mà yêu thương gì ai?! Chúng mày lợi dụng điểm đuốc của mấy thằng thầy thì có. Bỗng nhiên, Th trút hết cái điên tiết vào một người. Đó là cái con bé văn năm thứ hai – con bé mà hắn đã nói: Góp ý dùm bài tập. Cha! Bài tập. Cô bỗng tức điên và cắm cúi viết… Một lát sau, cô vẫy một học trò cũ của cô, nhỏ Vân đang học văn năm một lại. Họ thì thầm…
Cô bé năm hai mở lá thư: ”Cô đừng lầm, chồng tôi không hề yêu thương cô. Anh ta chỉ lợi dụng sự nhẹ dạ của cô mà thôi!… Cô cũng đừng vì ba cái điểm đuốc mà hạ mình như vậy… Là phận gái, tôi thông cảm cho cô…”. Cô bé thở dài. Tự đâu bỗng dưng có những lời hằn học dành riêng cho cô. Cô trả lời: “Chị ơi! Tôi nào đã làm gì chồng chị. Chỉ cần tôi gật đầu thì anh ấy sẽ là của tôi. Nhưng, tôi không yêu anh ta như chị đã yêu đâu và tôi cũng không giật khỏi tay chị một tình yêu tay ba. Ai mà hạnh phúc trong những cuộc tình như vậy? Chị cũng lầm khi nghĩ rằng tôi chỉ vì điểm đuốc mà hạ mình. Chị cũng đừng đánh giá thấp chồng chị như đánh giá tôi vậy. Khi ta ghen tức với ai? Cái gì thì chính là ta đã đứng thấp hơn họ, thua kém họ…”
Cô bé biết rằng đằng sau một lá thư hằn học kia là một tâm hồn đang quằn quại trong đau khổ. Một người đàn bà đang thương, đang yêu say đắm và ghen tuông khổ sở. Cô cũng thầm trách hắn đã không cho cô biết mọi chuyện. Rồi cô tự trách cô không chịu hỏi. Nhưng, cô chưabao giờ nghĩ đến chuyện vợ chồng. Ai yêu thương cô thì cô thương yêu lại. Như vậy cũng là quá dại bởi lẽ làm sao cô đáp lại hết tất cả?
Cô đem hắn vào ký ức để nhớ về hắn như một kỷ niệm dễ thương của thời đi học. Cô viết cho hắn, không, cho họ. Cô đã dừng lại đúng mức từ lâu. Cô nhớ lại một buổi chiều dưới chân cầu thang: Một quả trứng bể, một người đàn bà lúng túng. Chính cô là người đã dọn sạch nơi trứng bể dùm cho chị ta. Một tháng sau chị ta và hắn đám cưới. Họ có hạnh phúc hay không nhưng cô bé cảm thấy thoáng buồn../.
1982
Ngọc Thiên Hoa
(“Mùa phượng cuối cùng”, Nxb Hội nhà văn – 2007)
