Mùa đông đi qua để lại trong lòng người một chút mưa râm râm và không khí lành lạnh khởi sắc mùa xuân. Mặc dù Trung Đông vẫn còn khói lửa, Biển Đông vẫn chưa trở về ngày tháng bình yên và Nam – Bắc Hàn nóng bỏng nguy cơ nội chiến, chúng ta vẫn còn có được phút giây ấm lòng với một… tô phở có cái tên khai sinh:Vietnamese Pho!
Chẳng ai biết chính xác phở có từ đâu nhưng phở được biết tới không phải là vì nó được vào sách với “Hà Nội – băm sáu phố phường” của Thạch Lam, “Phở” của Nguyễn Tuân, “Miếng ngon Hà Nội – Phở” của Vũ Bằng, hay “Nói thêm về phở” của Băng Sơn… mà vì phở được làm từ gạo. Nguyên liệu nước soup thường là xương bò, heo hay nước cốt gà. Phở được ăn với giò heo, gân bò, đuôi bò, huyết heo, thịt bò xắc lát mỏng, gân, nạm, sách… tùy nhu cầu người dùng. Để có nước phở đậm đà hương vị, người nấu thêm nấm đông cô, táo khô, bom (táo), củ cải trắng, cà rốt, su hào, cần tây… Chừng ấy nguyên vật liệu, phở không cần gia vị mì chính hay các cốt bò, cốt heo chi ráo! Phở này chỉ dùng trong gia đình chứ “bán ra thì bán luôn… nhà, thế luôn bà xã để mà bù hao!” Phở ăn với giá, é, ngò, cùng tương phở, tương ớt, hành, ớt xanh xắc lát và không thể thiếu chanh. Hương vị bát phở quê hương thơm phưng phức khiến chúng ta đói cồn cào… 8 m ruột!
Chung quy lại, phở theo dọc đường gió bụi “từ Bắc vô Nam nối liền” thế giới là một loại ẩm thực nổi tiếng nhất của người Việt Nam. Những tên phở gọi theo miền có từ lâu đời như: Phở Bắc – Phở Huế – Phở Bò Nam Định – Phở Sài Gòn, Phở Bát Đàn. Từ mẹ phở sinh ra hàng đống con cháu như: Phở Bò, Phở Trâu, Phở Gà, Phở Giò Heo, Phở Ốc… Phở còn mang những cái tên tượng hình: Phở Cuốn, Phở Xào, Phở Rán, Phở Chiên Dòn, Phở Khô, Phở Trộn… Tên phở nhắc lại một thời kỳ bao cấp nghèo khó như: Phở… Không Người Lái! Phở Mậu Dịch. Phở là sợi gạo dài nhưng chủ nhân Hà Nội chơi thành… Phở Vuông. Sự nghiền phở của “thượng đế” hơn nghiền… cơm nguội khiến phở mang thương hiệu: Ai Love Phở. Bí mật hơn là… Phở Gia Truyền.Không biết ông bà có truyền ngôn ngữ… chửi vào không mà cháu con giòng nhà phở có thêm “văn hóa chửi”! Có loại phở ăn xong tưởng chừng… mọc cánh nên có thêm thương hiệu… Phở Bay! Vượt biên sang Mỹ, phở gợi nhớ thời chiến như Phở Xe Tăng, Phở Tàu Bay, Phở Xe Lửa… Phở còn mang tên người, tên số: Phở 777, Phở 888, Phở 14, Phở 24, Phở 54, Phở 99, Phở K5, Phở 5 Sao, Phở Quyền, Phở 2000, Phở Hòa, Phở Pasture, Phở Quyên, Phở Hoàng, Phở Hà, Phở Bườm, Phở KCC… Ngày nào đó sẽ có… Phở Bom. Không biết những “thượng đế” máu lạnh có muốn thử để được một lần… banh xác?
Thương hiệu phở có khắp nơi như Vietnamese ‘Pho’ Rice Noodle Soup with Beef. Phở Gà dịch ra “Vietnamese Chicken Noodle Soup” thật là… trật bản lề. Phở và loại này họ hàng xa đến tên lửa Bắc Hàn dọa bắn tới Nhà Trắng cũng bắn không biết bao giờ mới tới! Phở có thêm tên là Phở Đuôi Bò(Vietnamese Beef Noodle Soup), Phở Cá (Vietnamese Fish Pho Recipes), Phở Gà Trộn (Mixed Pho Chicken Salad Recipes). Phở phải có nước lèo nhưng riêng phở này lại không thấy giọt nước nào mới ngộ! Cứ thế mà phở được hình thành theo vật liệu chính như trộn con gì gọi tên con đó. Khiếp hãi nhất nếu phở được trộn thịt con gì ngủ.. nằm ngửa thì thành ra… Phở… N…!
Phở ngon đến nỗi người ta ước “Trước khi chết, làm bát phở” hoặc bịa chuyện cười hóm hỉnh: Ớn cơm nguội, ra đường… lụi bát phở nên “Vợ như cơm nguội. Phở là người yêu!” hay “Vợ như cơm nguội ớn chết cha. Phở là người yêu ngon bỏ bà!“. Khổ nỗi, đi kèm với cái tên độc tôn “Phở” lại xuất hiện Phở Chửi, Cháo Quát có thương hiệu… xin tí huyết như Phở chửi 30 Nguyễn Văn Tố!
Con người như tô – bát phở. Khi đầy đủ điều kiện tốt thì thành người hữu dụng. Khi thiếu đi những điều kiện ấy thì biến hành kẻ đứng bên lề xã hội nếu không nói là vô dụng. Bát – tô phở thơm tho, đầy đủ hương vị Việt Nam, đại diện tâm hồn người Việt Nam. Phở có đi vào bao tử người an toàn thực phẩm hay không còn tùy vào sự nhận thức mỗi con người. Lạm dụng bột nêm, mì chính là mối nguy cơ ung thư cao hay ham lời mà đổ nước lã vào nồi phở để bán… vớt vát đều coi như hỏng “nhân cách phở”. Nấu phở ngon là một công thức gia truyền còn đào tạo con người hữu dụng đòi hỏi một qúa trình rèn luyện. Không phải ai nấu phở đều ngon cả dù dùng chung nguyên vật liệu. Cũng như “Con vua thì được làm vua…” còn người bình thường muốn vượt cho bằng “con ông cháu cha”, vị tất phải lao động tới trầy da tróc vẩy!
Thương hiệu Vietnamese Pho không còn xa lạ với thế giới nhất là ở Mỹ. Cựu Tổng thống Mỹ, Bill Clinton cùng đoàn tùy tùng từng nhâm nhi Phở 2000 tại Sài Gòn. Mới đây, học sinh trong đội nhạc của một trường trung học Mỹ (Concert Band & Percussion of Lisle Senior High School) cũng đã thử thưởng thức món đặc sản quê hương VN này vào tháng 4/2013 ở tiệm Cafe Hoàng, Chicago. Người Việt hải ngoại có khoảng gần 3 ngàn tiệm phở. Đó là nhịp cầu nối kết ẩm thực Việt và phát triển món ăn độc đáo này tới hợp chủng quốc trên xứ người.
“Nhà sạch thì mát. Bát sạch ngon cơm“. Ai cũng muốn thưởng thức “Vietnamese Pho” dạt dào hương vị chứ chúng ta không ai muốn đánh mất lòng tự trọng để ăn một bát – tô “Bún mắng, Cháo quát, Ốc lắm mồm, Phở chửi” do những kẻ thiếu văn hóa làm chủ. Ngay cả khi cho người nghèo “Phở Miễn Phí“, chủ nhân cũng không vừa cho ăn vừa chửi chó, mắng mèo! Không biết khi gặp khách nước ngoài, chủ nhân có dám mắng”thượng đế” hay không? Việc gì sẽ xảy ra nếu như có?
Ông bà ta nói: “Đói cho sạch. Rách cho thơm“. Khách hàng có thèm chết đi món phở, cháo, bún… cũng nên có lòng tự trọng và sĩ diện dân tộc mà tự kiềm chế lấy mình. Ăn để bị nhục sao không tự mình chịu nhục đi học hỏi cách nấu để ăn? Vietnamese Pho mất thương hiệu cũng như người Việt tự đánh mất chính mình./.
Tháng 04/10/2013
Ngọc Thiên Hoa
